روش تحقیق در علوم اجتماعی

استفاده از مطالب این وبلاگ به شرط ذکر منبع بلا مانع است.

روش تحقیق در علوم اجتماعی

استفاده از مطالب این وبلاگ به شرط ذکر منبع بلا مانع است.

وبلاگ

دوستان سلام. 

 

این وبلاگ را برای درس روش تحقیق ایجاد کرده بودم اما دیگر در آن مطلب نمی نویسم. 

لطفاً به وبلاگ کاملتر بنده مراجعه بفرمایید :  مشق ژورنالیسم

  

این هم یک وبلاگ دیگر من : ملا لغتی

نمونه گیری

یادداشتهای کنفرانس نمونه گیری

تاریخ کنفرانس 22/3/85 

تعریف نمونه گیری :

 

نمونه گیری فرآیند انتخاب مشاهده ها و تعمیم نتایج مشاهده به کل جمعیت است.

 

دلایل نمونه گیری :

  1. صرفه جویی در وقت، انرژی و هزینه.
  2. جلوگیری از افزایش احتمال اشتباهات از قبیل اشتباهات پرسشگر و نیافتن پاسخگویان.
  3. نتیجه نمونه گیری به شرط رعایت اصول و ضوابط آن ، با نتایج همه پرسی یکی است.

 

تاریخچه نمونه گیری : 

نمونه گیری در علوم اجتماعی همگام با نظرسنجی سیاسی، توسعه یافته است.

مجله آمریکایی لیترری دایجست در سال 1920 اسامی افرادی را از دفترچه های راهنمای تلفن و فهرست اسامی دارندگان خودرو انتخاب و اقدام به ارسال کارت پستالهایی برای آنان نمود. سردبیران این مجله در این کارت پستالها این سؤال را مطرح کرده بودند که از بین دو نامزد انتخابات ریاست جمهوری به کدام یک رأی خواهید داد. لیترری دایجست پس از دریافت پاسخها به درستی پیش بینی کرد که چه کسی برندة انتخابات ریاست جمهوری خواهد بود. این مجله در دوره های بعدی انتخابات ریاست جمهوری حجم نظرسنجی خود را گسترش داد و پیش بینیهای آن در انتخابات ریاست جمهوری سالهای 1924، 1928 و 1932 درست از آب در آمد.

در سال 1936، این مجله برای ده میلیون نفر برگه های نظرسنجی فرستاد و دو میلیون پاسخ دریافت کرد. در این نظرسنجی 57 درصد شرکت کنندگان به آلف لندون و 43 درصد به روزولت رأی داده بودند. اما پس از برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، نتایج کاملاً بر عکس بود و روزولت با 61 درصد آرا پیروز شده بود. اشتباه سردبیران لیترری دایجست در چهارچوب نمونه گیری آنها نهفته بود: دارندگان تلفن و مالکان خودروی شخصی. آنها نمونه ای از افراد ثروتمند را انتخاب کرده بودند.

 

 

اصطلاحات نمونه گیری :

  1. عنصر : واحدی که درباره اش اطلاعات جمع آوری می شود و مبنای تحلیل را فراهم می سازد.

  2. جمعیت : مجموعه افراد، اشیاء یا نمودهایی که یک یا چند صفت مشترک داشته باشند و یکجا در نظر گرفته شوند.

  3. چهارچوب : فهرست اصلی واحدهای نمونه گیری است که نمونه یا مرحله ای از نمونه، از آن انتخاب می شود.

  4. متغیر : صفات منحصر به فرد عنصرهای یک جمعیت را توصیف می کند.

  5. نمونه : زیرمجموعه ای از یک جمعیت است که برای استنباط ماهیت کل جمعیت انتخاب می شود.

  6. معرف بودن نمونه : همة اعضای جمعیت بخت یکسان برای انتخاب شدن داشته باشند.

 

تعیین حجم نمونه :

 

تعیین حجم نمونه بستگی به میزان دقت و اطمینان مورد نظر دارد که با فرمولهایی قابل محاسبه است.

 

دو عامل خطای نمونه گیری را کاهش می دهد :

  1. افزایش حجم نمونه.

  2. افزایش همگونی عنصرهای مورد انتخاب.

 

شیوه های نمونه گیری :

 

شیوه های نمونه گیری نسبت به مسائل مورد بررسی، متفاوت و تابع شرایط تحقیق است.

نمونه گیری غیر احتمالی :

  1. سهمیه ای : باید ساختار جامعه مورد مطالعه مشخص باشد و نیاز به اطلاعات روزآمد دارد. باید همان نسبتهایی که در جمعیت مورد مطالعه وجود دارد در نمونه انتخابی رعایت شود. مثال : افراد شاغل.

  2. گلوله برفی : برای جمعیتهای نادر که محل استقرار آنها مشخص نیست مناسب است. عناصری از یک جمعیت، محقق را به عناصر دیگر این جمعیت راهنمایی می کنند. مثال : افراد بی خانمان، مهاجران غیر قانونی.

  3. هدفمند یا قضاوتی : نمونه بر اساس قضاوت شخصی یا اهداف مطالعه انتخاب می شود.

 

نمونه گیری احتمالی (اتفاقی یا تصادفی) :

 

باید فهرستی از افراد یا عناصر جمعیت مورد مطالعه در اختیار داشته باشیم.

  1. ساده : از طریق قرعه کشی، استفاده از جداول اعداد تصادفی یا برنامه های رایانه ای.

  2. سیستماتیک یا منظم : ابتدا حجم جمعیت را بر حجم نمونه تقسیم می کنیم تا فاصله نمونه گیری بدست آید. سپس یک عدد اتفاقی را مبنای شروع قرار می دهیم و به اندازه فاصله نمونه گیری، افراد یا عناصر بعدی را انتخاب می کنیم تا نمونه مورد نظر کامل شود.

  3. خوشه ای : برای مناطق وسیع جغرافیایی که بدست آوردن فهرست کاملی از اجزای آن غیر ممکن است بکار می رود. در این روش نقشه مورد مطالعه را به بخشهایی تقسیم می کنیم سپس به روش اتفاقی ساده یا منظم از آن نمونه گیری می کنیم.

    دستور العمل برای انتخاب بهترین نمونه : به حداکثر رساندن تعداد خوشه ها و کاهش تعداد عناصر هر خوشه.

    نمونه گیری خوشه ای با احتمال متناسب با حجم : در این روش متناسب با حجم هر خوشه از آن نمونه گیری می کنیم.

  4. طبقه ای : برای جامعه آماری که ساخت همگن و متجانس ندارد استفاده می شود. این روش خطای نمونه گیری را کاهش می دهد. در این روش جمعیت مورد مطالعه را به زیرمجموعه های همگن تقسیم می کنیم. مثال : اعضای یک دانشگاه.

 

مزیتهای نمونه گیری احتمالی :

 

الف- حذف سوگیری آگاهانه یا ناآگاهانه.

ب- امکان محاسبه درجه خطا.

مدرگ گرایی

موضوع تحقیق : بررسی تاثیر پدیده مدرک گرایی بر میزان مطالعه کتب غیر درسی توسط مردم تهران در سال 85 .

 

طرح مسئله :

  

      یکی از علل پایین بودن میزان مطالعه کتب غیر درسی در بین مردم ، وجود معضل مدرک گرایی در جامعه و در پی آن بها ندادن به سواد و دانسته های افراد است. وجود پدیده مدرک گرایی و شدت یافتن آن در جامعه باعث می شود افراد برای بدست آوردن مدارک تحصیلی ارزش زیادی قائل شوند و در عوض دانش اندوزی و افزایش سواد و دانسته های فردی روز به روز ارزش خود را نزد مردم از دست بدهد. با تشدید پدیده مدرک گرایی، دانش آموزان و دانشجویان تنها به مطالعه کتب درسی اکتفا نموده و تنها نگرانی آنها قبولی در امتحانات و هدف اصلی آنها گرفتن مدرک خواهد بود و در نتیجه هیچ رغبتی به مطالعه کتب غیر درسی بجز در موارد بسیار کم نخواهند داشت. از دیگر پیامدهای مدرک گرایی، تلاش داوطلبان صرفاً برای قبولی در دانشگاه بدون توجه به رشته تحصیلی، بی علاقگی آنان به رشته تحصیلی پس از قبولی در دانشگاه و بالاخره درس نخواندن، غیبت از کلاس درس، تقلب در امتحانات و تلاش آنان برای تعطیلی کلاس درس است. البته نباید فراموش کرد که عوامل دیگری نیز در پایین بودن میزان مطالعه کتب غیر درسی مؤثر است که از جمله آنها عوامل اقتصادی، فرهنگی و اجتماعی است.

 

 

سؤالات تحقیق :

 

الف - آیا پدیده مدرک گرایی تاثیری بر میزان مطالعه کتب غیر درسی توسط مردم تهران در سال 85 دارد؟

ب – مردم تهران چند ساعت در روز را به مطالعه کتب غیر درسی اختصاص می دهند؟

 

 

فرضیه :

 

وجود پدیده مدرگ گرایی در جامعه یکی از علل پایین بودن میزان مطالعه کتب غیر درسی توسط مردم تهران در سال 85 است.

 

 

پرسشنامه :

  1. چند ساعت در روز را صرف مطالعه کتابهای غیر درسی می کنید؟

    الف- کمتر از نیم ساعت          ب- نیم تا یک ساعت

    ج- یک تا دو ساعت               د- بیش از دو ساعت 

  2.  به نظر شما داشتن سواد بالا چقدر اهمیت دارد؟

الف- خیلی زیاد     ب- خیلی     ج- تا حدودی    د- کم   ه- خیلی کم

 

روش تحقیق : پیمایشی  

روش گردآوری اطلاعات : مصاحبه  

روش نمونه گیری : خوشه ای چند مرحله ای